του Άρη Δ. Τσιούμα
I. Φρίντριχ Ένγκελς: "Λουδοβίκος Φόυερμπαχ και το τέλος της Γερμανικής Φιλοσοφίας".
Περί φαυλότητας: "...το κράτος τούτο είναι λογικό, συμφωνεί με τη λογική, όσο καιρό είναι αναγκαίο, κι αν παρ' όλ' αυτά γίνει κακό και παρά τη φαυλότητά του εξακολουθεί να υπάρχει, τότε η φαυλότητά της κυβέρνησης βρίσκει τη δικαίωσή της και την ερμηνεία της στην αντίστοιχη φαυλότητα των υπηκόων."
Σε μια "αντιεμπορική" αποστροφή του ο Ένγκελς καταδεικνύει την διαλεχτική σχέση εξουσίας - υπηκόων χωρίς να αφήνει στο απυρόβλητο την μάζα, το λαό, τους υπηκόοους που ενώ έχουν μια κακή αρχή για κυβέρνηση δεν την ανατρέπουν. Η φιλοσοφική γραφίδα του φιλελευθερισμού οριοθετεί 80 χρόνια πριν ένα "καταστατικό της εννόμου εξεγέρσεως των μαζών", το οποίο ταυτίζεται με την περιγραφόμενη απο τον Ένγκελς κατάσταση στην αποστροφή του. Εδώ απλά συμπληρώνει τη "δυναμική" οριοθέτηση του κοινωνικού συμβολαίου του Ρουσώ, σε μια (κατα)χρηση των πολιτικών προσήμων του μαρξισμού εις βάρος των οικονομικοκεντρικών ολοτήτων του Μαρξ. Ρευστοποιούνται πάνω σε αυτή τη βάση ότι ονομάζει μεθαύριο το λενινιστικό λεξικό "αντικειμενικές συνθήκες" όταν αυτές έχουν ευθεία αναφορά σε πολιτικούς ελιγμούς και όχι στο διαπραγματεύσιμο του οικονομικού ολισμού του μαρξισμού. Παραμερίζεται κάπως κάθετα σε αυτό το σημείο το ζήτημα της ανάπτυξης -που πρόσφατα έχει αναδειχθεί σε μείζον θέμα της μαρξικής σκέψης- και των τάχα βαθύτερων ερωτημάτων του "τι θα κληρονομήσουμε" απο μια πιο "ηθική" θέση η οποία άλλωστε και στην ορολογία αντικατοπτρίζει το πνεύμα της όταν χρησιμοποιεί το επίθετο "κακό" για να χαραχτηρίσει το κράτος.
Για τη επιστήμη: "...Η αλήθεια, τώρα βρίσκονταν σ' αυτή την ίδια τη διαδικασία της γνώσης στη μακριά ιστορική εξέλιξη της επιστήμης, πουανεβαίνει απο κατώτερες όλο και σε πιο ανώτερες βαθμίδες γνώσης, χωρίς όμως ποτέ να φτάσει, με την ανακάλυψη μιας λεγόμενης απόλυτης αλήθειας, στο σημείο που να μην μπορεί να κάνει τίποτε περισσότερο παρά να σταυρώσει τα χέρια και να βλέπει με θαυμασμό την αποχτημένη απόλυτη αλήθεια."
Αναδεικνύεται θα μπορούσε να πει κάποιος εδώ το ζιζάνιο της αμφισβήτησης πάνω στην ολιστική δυναμική της επιστήμης, χωρίς όμως σε καμία περίπτωση να διαρρυγνύεται το πλαίσιο πίστης στη επιστημονική διαδικασία, και τα όσα σίγουρα θα γεννά, τα οποία σίγουρα θα είναι ανωτέρου επιπέδου απο τα προηγούμενα χωρίς να ευελπιστούμε σε κάποιο τέλος της επιστήμης λόγω μιας αταβιστικής πίστης στο όλο. Μπορεί να δίδεται μια βάση για εξοπλισμό έναντι της ολότητας και του απόλυτου, αυτή η αμφισβήτηση όμως όχι μόνο δεν παράγει κριτική στο επι μέρους της επιστημονικής διαδικασίας αλλά την ατσαλώνει ως αλήθεια, έστω αποσπασματική. Η πίστη στην πρόοοδο επίσης δεν τίθεται εν αμφιβόλω -πάντα θα αναβαθμίζονται τα συμπεράσματα-. Τέλος προβληματίζει η κίβδηλη ανεξαρτητοποίηση της επιστήμης εν είδει φιλοσοφικού γυμνάσματος, ενώ στην αντιστοίχηση με τη χρήση του πολιτικού της προσήμου βαφτίζεται de facto προοδευτική δύναμη ταυτιζόμενη ουσιαστικά με το ρόλο της αστικής τάξης. Κι αν η ταύτιση αυτή διαλύεται έπειτα με την -ορθή- "δαιμονοποίηση" της αστικής τάξης η οποία έχει απωλέσει τον "επαναστατικό της χαραχτήρα" με το βασικό της όπλο τι γίνεται; Σε μια ολική επανάφορα της χυδαιότερης Γερμανικής Φιλοσοφίας η οποία εκεί που πέθαινε ξαναγεννιέται μπροστά στα μάτια μας, ότι στέλνει απο την πόρτα ο Ένγκελς γυρνά απο το παράθυρο. Είναι εμφανές ότι το γερμανικό πνεύμα διατάζει να αρπάξουμε το όπλο ακατέργαστα και άκριτα απο το δήθεν πτώμα του αστισμού. Δεν είναι τυχαίο μάλλον που ο ίδιος θύτης με αναβαθμισμένα όπλα -απο αυτά που και η επιστήμη φτιάχνει φυσικά (και καλώς)- ακόμα μας τα έχει κολλημένα όλα στον κρόταφο!
I. Φρίντριχ Ένγκελς: "Λουδοβίκος Φόυερμπαχ και το τέλος της Γερμανικής Φιλοσοφίας".
Περί φαυλότητας: "...το κράτος τούτο είναι λογικό, συμφωνεί με τη λογική, όσο καιρό είναι αναγκαίο, κι αν παρ' όλ' αυτά γίνει κακό και παρά τη φαυλότητά του εξακολουθεί να υπάρχει, τότε η φαυλότητά της κυβέρνησης βρίσκει τη δικαίωσή της και την ερμηνεία της στην αντίστοιχη φαυλότητα των υπηκόων."
Σε μια "αντιεμπορική" αποστροφή του ο Ένγκελς καταδεικνύει την διαλεχτική σχέση εξουσίας - υπηκόων χωρίς να αφήνει στο απυρόβλητο την μάζα, το λαό, τους υπηκόοους που ενώ έχουν μια κακή αρχή για κυβέρνηση δεν την ανατρέπουν. Η φιλοσοφική γραφίδα του φιλελευθερισμού οριοθετεί 80 χρόνια πριν ένα "καταστατικό της εννόμου εξεγέρσεως των μαζών", το οποίο ταυτίζεται με την περιγραφόμενη απο τον Ένγκελς κατάσταση στην αποστροφή του. Εδώ απλά συμπληρώνει τη "δυναμική" οριοθέτηση του κοινωνικού συμβολαίου του Ρουσώ, σε μια (κατα)χρηση των πολιτικών προσήμων του μαρξισμού εις βάρος των οικονομικοκεντρικών ολοτήτων του Μαρξ. Ρευστοποιούνται πάνω σε αυτή τη βάση ότι ονομάζει μεθαύριο το λενινιστικό λεξικό "αντικειμενικές συνθήκες" όταν αυτές έχουν ευθεία αναφορά σε πολιτικούς ελιγμούς και όχι στο διαπραγματεύσιμο του οικονομικού ολισμού του μαρξισμού. Παραμερίζεται κάπως κάθετα σε αυτό το σημείο το ζήτημα της ανάπτυξης -που πρόσφατα έχει αναδειχθεί σε μείζον θέμα της μαρξικής σκέψης- και των τάχα βαθύτερων ερωτημάτων του "τι θα κληρονομήσουμε" απο μια πιο "ηθική" θέση η οποία άλλωστε και στην ορολογία αντικατοπτρίζει το πνεύμα της όταν χρησιμοποιεί το επίθετο "κακό" για να χαραχτηρίσει το κράτος.
Για τη επιστήμη: "...Η αλήθεια, τώρα βρίσκονταν σ' αυτή την ίδια τη διαδικασία της γνώσης στη μακριά ιστορική εξέλιξη της επιστήμης, πουανεβαίνει απο κατώτερες όλο και σε πιο ανώτερες βαθμίδες γνώσης, χωρίς όμως ποτέ να φτάσει, με την ανακάλυψη μιας λεγόμενης απόλυτης αλήθειας, στο σημείο που να μην μπορεί να κάνει τίποτε περισσότερο παρά να σταυρώσει τα χέρια και να βλέπει με θαυμασμό την αποχτημένη απόλυτη αλήθεια."
Αναδεικνύεται θα μπορούσε να πει κάποιος εδώ το ζιζάνιο της αμφισβήτησης πάνω στην ολιστική δυναμική της επιστήμης, χωρίς όμως σε καμία περίπτωση να διαρρυγνύεται το πλαίσιο πίστης στη επιστημονική διαδικασία, και τα όσα σίγουρα θα γεννά, τα οποία σίγουρα θα είναι ανωτέρου επιπέδου απο τα προηγούμενα χωρίς να ευελπιστούμε σε κάποιο τέλος της επιστήμης λόγω μιας αταβιστικής πίστης στο όλο. Μπορεί να δίδεται μια βάση για εξοπλισμό έναντι της ολότητας και του απόλυτου, αυτή η αμφισβήτηση όμως όχι μόνο δεν παράγει κριτική στο επι μέρους της επιστημονικής διαδικασίας αλλά την ατσαλώνει ως αλήθεια, έστω αποσπασματική. Η πίστη στην πρόοοδο επίσης δεν τίθεται εν αμφιβόλω -πάντα θα αναβαθμίζονται τα συμπεράσματα-. Τέλος προβληματίζει η κίβδηλη ανεξαρτητοποίηση της επιστήμης εν είδει φιλοσοφικού γυμνάσματος, ενώ στην αντιστοίχηση με τη χρήση του πολιτικού της προσήμου βαφτίζεται de facto προοδευτική δύναμη ταυτιζόμενη ουσιαστικά με το ρόλο της αστικής τάξης. Κι αν η ταύτιση αυτή διαλύεται έπειτα με την -ορθή- "δαιμονοποίηση" της αστικής τάξης η οποία έχει απωλέσει τον "επαναστατικό της χαραχτήρα" με το βασικό της όπλο τι γίνεται; Σε μια ολική επανάφορα της χυδαιότερης Γερμανικής Φιλοσοφίας η οποία εκεί που πέθαινε ξαναγεννιέται μπροστά στα μάτια μας, ότι στέλνει απο την πόρτα ο Ένγκελς γυρνά απο το παράθυρο. Είναι εμφανές ότι το γερμανικό πνεύμα διατάζει να αρπάξουμε το όπλο ακατέργαστα και άκριτα απο το δήθεν πτώμα του αστισμού. Δεν είναι τυχαίο μάλλον που ο ίδιος θύτης με αναβαθμισμένα όπλα -απο αυτά που και η επιστήμη φτιάχνει φυσικά (και καλώς)- ακόμα μας τα έχει κολλημένα όλα στον κρόταφο!
.png)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου